![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9qCEqjq9QVO661qCk19sY7EwW9QilRU7Iqyq8c03SiguKAQT_KdORgGShKUCBfTCDkX1HgDclpIhvxdhlvZDKYX1ndi-W0pzOplZfRP9Ne_t9HrDvVjVMpP39739SUuNGQRw0Mt-e20UX/s200/klokmj.jpg)
Deshmite Fotografike te Lewis Wiskes Hine
Altin Topi
Kane kaluar mbi dhjete vjet, kur rastesisht, duke kerkuar ne internet per te mesuar dicka me shume perreth emigracionin shqiptar ne Amerike, u ndesha per here te pare me emrin e Lewis Wiskes Hine. Fjalet kyce qe perdora ne kerkimin tim, qe me nxorren ne bregun e ri te historise te emigracionit shqiptar ishin: Amerika, Ellis Island, emigracion, shqiptar. Nder gjerat e reja qe me befasuan, ishte nje fotografi e titulluar ne anglisht: An Albanian women from Italy at Ellis Island – 1905. Negativi i kesaj fotografije ruhet ne arkiven e bibliotekes publike te New York-ut, ne Manhattan. Ne nje vizite te mevoneshme ne kete biblioteke, qe ndodhet ne cepin e kryqezimit te rruges 42-te me avenjune e 5-te,
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhD6_h3gnxlTiAWyQfbVTs8c9mmTlUoNWAOaSbeVipR2G_ePk_JS9bWUZCH0xYrpeSb38yydNtB21ZuQdWBDxAODVjiyOjS5u73G0cyBG3X7-irTq6mKFu9oDN3Zjg9e9vjrK_Il743xQrv/s200/Hine1982_291.jpg)
Kopja mbrriti ne shtepi pas nje jave; e qe prej atij momenti, kjo fotografi eshte e vendosur ne nje nga ambjentet e baneses sime. Autori na ka lene te daktilografuar, nje pershkrim te shkurter te rrethanave ne te cilen kjo fotografi eshte marre: This woman is wearing her native costume. At times the Island looked like a costume ball with the multicolored, many styled national costumes.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaPLoU2NjAh_yQmI1bVGrWcPbB6WKCsmYy7YSa_5O_VcHlu3DIRQ6nRo9qx1YxtfUh7dusnhhVyEtw_6L3m4JswED5YpxD2dd4OrkUGFyC3V8t5kVkHtcydQaTkhNhz5Gz0qc6-tPyKEj_/s200/jkinh.jpg)
Nuk kalon gjate, pas nje observimi te kujdesshem, mund te arrihet lehte ne konkluzionin, qe kjo fotografi, eshte e nje arbereshe nga pjesa jugore e Italise, me veshjen karakteristike te atyre aneve. Pra nuk flitet per nje shqiptare te emigruar nga Shqiperia, por nje arbereshe nga Italia. Por ky fakt, nuk e zbeh aspak kersherine tone, apo admirimin per kete fotografi, qe dallohet per vecantine e saj, ne morine e qindra fotografive qe autori mori ne Ellis Island.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjclXz1KEjL3ma4BxtAYjQMBDrgy95F176poRVh22jeQ3q7Q_oCO4k0A4FNFzJqn2WKLsbFmR6cYN8C2n6BiX9s_ZoUJxWcMPgrgZT-6dTdqxynWp2rcbWTXt_XZWhyphenhyphenBV6oca1ShZ_XRtsu/s200/05432u.jpg)
Lewis W. Hines vdiq ne nje harrese e varferi totale, ne nje spital te New York-ut, ne vitin 1940. Tingellon teper ironike e cinike, qe pas dyzet vjetesh duke fotografuar Ameriken, vendin qe ngjalli shpresen e miliona njerezve qe emigruan pikerisht ne kete vend, ky fotograf, te kishte nje fund e harrese te tille. Karriera e tij kishte nisur si nje sociolog e mesues ne nje shkolle te New York-ut; por me pas, me vokacionin e zbuluar te fotografit, me imazhet fotografike e sjellura publikut, Hine u perpoq te deshmonte thelbin e qenies njerezore: dinjitetin dhe aftesine per te mbijetuar, pavarsisht rrethanave e veshtiresive te jetes.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEk1IEIElxOa13OsgE-aOuys_sEw1iFY9yQvh10IAd1VmhyphenhyphenaxnyiKkzcejOGsF_txexfsY500vC_Y_TnOgbE8Hqzic0OQ2O3mntbss0YTvAEGneTHiLd5L3zbtn86cJ94ghshOmzHwOpHd/s200/HineEL2003_6.jpg)
Ne vitin 1903, drejtori i Shkolles te Kultures Etike i beri dhurate nje aparat fotografik, - per te eksperimentuar si mesues ne klasen e tij, - te cilin ai e perdori me pasion deri ne fund te jetes se tij. Eksperiencat e para e cuan ne Ellis Island, ku iu pervesh punes per te dokumentuar emigracionin e madh; ate valen e madhe njerezore qe vershoi nga te gjitha anet e botes, duke hyre ne kete kontinent-shtet nepermjet portave qe i hapi ky ishulli te vogel perballe Manhattan-it: e ku e pershendeste duke i uruar mirseardhjen, Statuja e Lirise.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqcCtsUgemiARVc35XJIyyWBtqs_eCcHgTboibQY6WkwGlRar1gwnUhSw2uKIPYCzo84MNQ3gK6-wuwK8QmOsLctaZ4VHaqXk1P2dl0XSm2gun4JowJeUN1UO59oQAwGKDQGoz9wNt7Ap6/s200/01_Hine_eiffel_tower.jpg)
Pas ekperiences me emigracionin, ai iu bashkua stafit te Komitetit Kombetar te Femijes Punonjes, duke u bere me pas, drejtori artistik i tij. Hine, i ofroi publikut amerikan, deshmite e para fotografike te kesaj tragjedie me permasa kombetare, - deshmite e shfrytezimit qe i behej te miturve ne Amerike. Nderkohe, ai mbante leksione per te sensibilizuar publikun per te nxitur aprovimin e nje legjislacioni, qo te mund te ndalonte shfrytezimin e punes te te miturve. Fatkeqesisht, me ndryshimet ekonomike e sociale te Amerikes pas vitit 1919, puna e tij e humbi rendesine e dikureshme, ai nuk ishte me i nevojshem per shkak te frymes se re sensibilizuese te opinionit publik.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3z4rY-bxR-c-MV-zNsTR9Zxihow6hevnne69t2MiGoVfIMMmzTeK80ikySKJFm_bLCXNzmWU98yL3Cbej57_QJH3ZqnZEECwiv-14MVTI4kiCrIJcbmd28uhVw0LiZi6JL1Ga68EqJ0pU/s200/imagesko8.jpg)
Me vone, ai punoi per Kryqin e Kuq ne Europe; nderkohe u perpoq qe te transformonte veten ne nje fotograf me fashionabel e me te marketueshem; kjo ne pergjigje te koheve e kerkesave te reja qe po viheshin re ne kontinentin e shpreses. Ai hapi disa ekspozita personale, duke e pozicionuar veten si nje fotograf interpretues i realitetit. Ne vitin 1930, fitoi nje kontrate per te fotografuar ndertimin e Empire State Building. Megjithate, Lewis Hine, asnjehere nuk hoqi dore nga kauzat sociale, duke fotografuar punetoret ne industrite e ndryshme, sidomos ne ate te tekstilit.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3THRyW8fB1uZd9fsX30adrdJgx_F3KPICxgor4ozK8bpy5J6hZ6TfMQo3dnKDtYIM0jhNdcrTm46M1oXKFxmh9_IhtRIhPcVmA98lXByrHnL3a8qzkKba3LD3OZQu2UysYAr9OI29p5eY/s200/lkoiplk.jpg)
Ne vitin 1935, shpresat e fundit te Hine-s per tu bere nje aktor social aktiv ne transformimet e medha qe po ndodhnin me prezantimin e New Deal te presidentit demokrat Franklin D. Roosevelt, u veniten perfundimisht. Deri ne momentet e fundit, u ushqye me shpresen se do te kontraktohej nga qeveria amerikane; por tashme nga personat pergjegjes, ai shihej si nje figure pa potencial, personazh qe i kishte kaluar koha.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggSB_BJ-czUetd7gFzmIvLjjO5DsEijGhR5TwE0UUtf5MBMw96E0WIXglN1MOLyc42xjRLR2nb7ChcOlKxSBUyVZcQrVAw7S9kGGdvHNDep-20z9SqNdM0OAFfBMrosctXxJZNerq69Snw/s200/m197701770129.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1xj9svUc-LJeE2k1mOAVQ3gbDRH4-g8DlwDge4P4W5osMsvxpZnqHLQurqajbRfBEcnh9T_MmsTfu4TlfOf9EwAeesDlOe8E2669yNHGzZq6FEaunoU0Nj5TI3Xiws2c6Wdy-FLD0vulf/s200/05319u_preview.jpg)
Perpekjet e fundit per t'ia bere te njohur publikut te gjere amerikan, per t'ia ofruar artin fotografik te Lewis W. Hine, u bene ne vitin 1937 nga tre fotografe te famshem amerikane, bashkekohes te tij: Berenice Abott dhe Alfred Stieglitz dhe Paul Trand, dhe shkrimtaria Elizabeth McCausland.
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8hYKj6aDi_Im_BiBp6KW645iCP8fNAu6nyCjQWtd0bbrSVfldxz7FTMuQrTEdpIh__f18gw6e-0IAP_043BNVH-EIFgDgznwsZAKLiGonWIp_o1WWjEvhU2T1UXzxiKm7ZPqoTPOTNItA/s200/p0o9i8.jpg)
No comments:
Post a Comment