Art/Movie and Theater

Fable as History: the Macedonian Context
Victor A. Friedman
University of Chicago

One of the first reactions I had when watching Before the Rain was a sense of disorientation, since I recognized the various churches and monasteries that were edited together to produce the effect of a single location (cf. Brown 1998: 169). At the end, as I left the theatre with the Albanian friend who had suggested that we see the film, which had just opened in New York, I was deeply moved and impressed, but also deeply disturbed at the thought that American audiences would take it as a kind of documentary about the Yugoslav Wars of Succession that were then still being fought rather than as a cautionary fable set in Macedonia. My Albanian friend agreed with me, and several weeks later Macedonian friends of mine in Chicago voiced the same misgivings when the topic of conversation turned to Before the Rain. In this essay, I shall contextualize some of the historical and political narratives and cultural practices that the film draws on to achieve its creative force.

Literature/Gjuhesi

Inteligencia dhe Identiteti Njerezor(pjesa e dyte)
Altin Topi
Alb-Club Prill 2000

Megjithese inteligencia e shikonte fitimin e dijes si nje menyre per t'i sherbyer "popullit", koncepti i saj per popullin eshte metafizik, e nuk ka te beje e nuk e njeh individin. Levini, heroi i Ana Karenines na befason me gjykimin e tij duke demaskuar abstraksionet filozofike te inteligencias: "Fjala 'popull' eshte teper e papercaktuar." Ndersa vellai i tij Sergei Ivanovici, pelqente "te nxirrte konkluzione te pergjitheshme ne favor te fshatareve(popullit)", Levini qe jetonte ne mesin e tyre, "nuk kishte nje koncept, pikepamje kategorike per fshataresine(popullin)", perderisa nuk mund t'i shihte ata si nje mase abstrakte homogjene. Kur dikush do t'a pyeste nese e pelqente fshataresine(popullin), ai nuk dinte se si mund te pergjigjej. Ai njihte lloj-lloj njerezish.

Literature/Gjuhesi

Inteligencia dhe Identiteti Njerezor(pjesa e pare)
Altin Topi
Alb-Club Prill 2000

Qe prej vitesh me persiaten mendime qe kane te bejne me identitetin, por jo thjesht ne aspektin kombetar, duke e pare veten thjesht si shqiptar. Por me gjere, duke e pare e vleresuar ne pergjithesi identitetin tone njerezor, pra duke e pare veten si shqiptar e pjesetar i familjes njerezore. Krizen e identitetit per shqiptaret nuk do konsideroja si nje krize qe thjesht ka te beje me te qenurin shqiptar, por si nje krize te identitetit tone social e njerezor. Kjo do te permblidhej ne nje teme qe do t'a konsideroja si nje komponent organik i percaktimit te identitetit te nje kombi e shoqerie, e do t'a quaja: "Inteligencia dhe Identiteti Njerezor" . Ky titull do te ishte i pershtatshem duke e zhvilluar temen ne kendveshtrimin e botkuptimit lindor si "a Eastern Quest", duke konsideruar Rusine si memen e ketij konceptimi.

Literature/Gjuhesi

Universi Kulturor i Shqiptareve – Projekti "SOKOLI"
nga Altin Topi
Shekulli Janar 2007

Nderkohe kur institucionet kulturore shqiptare ndodhen para dilemave te medha, ka nje gjallerim te interesit ndaj kontributit te vecante te personaliteteve te spikatur te kultures shqiptare. Seminari nderkombetar, ne nderim te figures dhe korpusit te vepres kulturore te Prof. Ramadan Sokolit, ishte nje rast i tille. Ky seminar na hapi dyert per te vizituar kete projekt kulturor individual, nje lloj institucioni kulturor me vete, me nje shtrirje kohore prej gjashte dekadash te jetes te profesorit te nderuar 86 vjecar, tashme ne nje mplakje olimpike. Ne kete kuader, nuk eshte habi qe ndersa te gjithe po perjetojme globalizmin kulturor, te ndjejme nevojen e institucioneve kombetare kulturore, si katalizatore per te ndihmuar audiences kombetare ne nje interpretim te ri, qe reflekton vecantine dhe ndikimin e ndersjellte ne kulturen lokale apo kombetare. Nuk ngjan te jete ndonje cudi per te gjithe ata te cilet vetequhen apo konsiderohen shqiptare, te jene te vetedijshem a priori per perkatesine e tyre ne kete komunitet, ku ne forma e ndikime te ndryshme mendojne se ndajne nje fat te perbashket.

Art/Movie and Theater

Nga YouTube tek Spilberg
nga Altin Topi
Shekulli Shkurt 2007

YouTube u zgjodh nga revista amerikane Time si ngjarja me perfaqesuese per vitin 2006. Koncepti i YouTube eshte sa i vecante po aq i thjeshte. YouTube automatizoi te gjitha aspektet teknike te hulumtimit te vidionet-it; njerezit me nje klikim mund te shikojne qindra-mijra vidiot e hedhura nga individe diletante qe duan te ndajne eksperiencat e tyre filmike, vidoklipet personale, me mbare globin. C’ka eshte me e rendesishme eshte se YouTube thjeshtezoi hedhjen e vidoklipeve ne net, ne disa klikime te cilat mundesuan anashkalimin e cdo aspekti teknik dikur te komplikuar, e qe kerkonte profesionalizem. Te hedhesh nje vidioklipin tend ne YouTube(www.youtube.com), mjafton te hapesh nje llogari te tenden, me nje klikim tjeter te kalosh ne faqen ku behet hedhja e vidioklipit, te shenosh(hapesh) dosjen tende kibernetike, e me nje klikim te fundit, te besh hedhjen e materialit ne cfaredo formati.

Rite de Passage

Te Shperngulurit
nga Altin Topi
Shekulli Gusht 2007

Ne nuk jemi te pakte, perkundrazi, ne jemi shume. Ndoshta mund te jete “e merziteshme” per disa, por a mund te perseritim nje logo te njohur, pa ju bezdisur sadopak? Sigurisht qe mundemi, perderisa neve nuk na merzit aspak: - “Ne jemi pjesetare te nje fisi, nje race te vjeter, ndoshta me e vjeter se vete Evropa plake. Ne jemi shqiptare, te lindur nga prinder shqiptare, e si te tille perfitojme nga nje kod i vjeter i gjakut njerezor dhe i natyres, - jus sanguinis(e drejta e gjakut prej nga rrjedh), - ligji i kthimit ne origjine, kanuni qe na legjitimizon te gjithe neve te shperngulurve te drejten e kthimin ne memedhe.”

Opinion/Kritike

Kulturkampf-en dhe Moderacioni
Altin Topi
Alb-Club Qershor 2001

Moderatori eshte nje figure publike, e ne kete atmosfere, kerkon nje perpjekje te ndergjegjeshme te mendjes, per te rikujtuar ne cdo moment, qe fjala 'politike' me perkufizim do te thote ndarje. Fjala 'ndarje' ne vetevete eshte nje cenim, fyerje; te jesh ne favor te nje ndarje do te thote te jesh ne favor te segregimit te njerezve. Figura publike e moderatorit duhet te qendroje mbi te tjeret, per te krijuar ate sensin kaq te domosdoshem te komunitetit, te procesit te qendruarit bashke.

Art/Proze

Filistinet e une Josi Kohen
Nga Altin Topi
Alb-Club May 2001

Miqte e mi, une jam Josi, Kohen ne gjak e Kohen ne mbiemer. Sipas Torah-s, Bibles tone ne Kohaimet, te gjithe kemi nje prejardhje te perbashket, nga mesonjesi i pare i Torah-s, Aharoni, i vellai i te madhit Mose. E marr me mend se shume nga ju, akoma se keni harruar kohen e femijerise, kur hiqnit picirin per te mesuar pemendesh verse te tera te Torah-s. Tani po tundni kokat me nenqeshje duke mermeritur: -"Ja edhe nje Kohaim, mesonjes tjeter i fandaksur." Por iu siguroj se perngjasimi eshte shume i pangjashem, krejt i pasakte. Nese disa syresh do t'iu kene detyruar,nen fshikellimen e thuprave te thanes mbi kurrizin e pellembeve te duarve te njoma, t'a mesonit permendesh Librin e Shenjte, jam gati te rrezikoj me nje bast rrogen e nje viti(jemi te gjithe jahudi ketu besoj, e ky perbetim i imi eshte vetshpjegues - no comment) duke ju siguruar se mesonji-predikues i juaj nuk ka qene nje Kohaim, por thjesht nje rabi medioker e frikacak, si ato mullahet fshatarake afgane te shendrruar ne muxhaedine noksane, qe kane marre persiper me penden-kallashnikov e duke rrafshuar perdhe dy koloset kaq te pafajshem si dy ndrikulla te Budas, te ri-interpretojne Kur'anin e vellezerve tane muhamedane.

Rite de Passage

Rreth e qark
nga Altin Topi
Shekulli 06-07-2007

Superheronjte
Metropolisi Tirane ka kultet e veta. Kryeqendra e re e principatave te moçme shqiptare nen ombrellen e nje republike komike, ka mbledhur shume nga te eturit e kerkuesit e nje jete me te sigurte e me komode. Kodi i kulteve te Metropolisit eshte nje lloj i veçante: admirim per siguri e komoditet te perditshem nen ciklet e baticave-zbaticave pseudo-politike. Admirimi shfaqet i kodifikuar si ne nje perdellosje besimtari, por jo per Zotin atje lart, por per ato qenie te larta qe jetojne midis nesh, pavaresisht se ata bejne nje jete krejt ndryshe nga turma gati milioneshe e Metropolisit.

Art/Proze

Kritike dhe Letrare
Nga Altin Topi
Shekulli Janar 2006


Nje histori qe ilustron sensin thjeshtezues te filozofise te Zen-it, tregon per nje mjeshter japonez qe kishte ftuar ne shtepine e tij nje profesor universiteti. Profesori kishte ardhur te mesonte me shume rreth Zen-it. Nani, keshtu quhej mjeshtri, po i sherbente caj. Megjithese filxhani ishte mbushur deri ne buze, mjeshtri vazhdoi t’i hidhte perseri caj ne filxhan. Profesori me habi po verente cajin qe derdhej jashte filxhanit, por pastaj nuk duroi.- “Filxhani eshte mbushur plot, caji po derdhet. Nuk mund te vazhdosh te hedhesh me ne te.” Mjeshtri qetesisht iu pergjigj. - “Ashtu si ky filxhan caji, ju jeni i mbushur plot me opinionet dhe spekullime personale. Si mund t’iu mesoj une Zen-in ne se fillimisht nuk boshatisni filxhanin tuaj?”

Art/Proze

Perspektivat e Lirise te Fjales
Nga Altin Topi
Shekulli Dhjetor 2005

Per shkrimtarit turk Orhan Pamuk, deri diku, arti i tij pararend jeten e vet autorit. Autori turk, tashme me nje stature nderkombetare, i perkthyer ne mbi njezet gjuhe, duke filluar nga kjo e premte, me 16-te dhjetor, do te perballet me akuzen: fyerje e identitetit turk. Akuza e ngritur bazohet ne nje interviste te tij e dhene ne shkurt te ketij viti gazetes zvicerane Tages Anzeiger ku nder te tjera ai thote se. “tridhjet mije kurd dhe nje milion armene u vrane ne keto toka, e askush nuk guxon te flase rreth tyre”. Turqia zyrtare eshte shume e ndjeshme dhe e kujdeshme ne trajtimin e te dy temave. E ka pranuar si nje fakt te mireqene vdekjen e mijra armeneve gjate Luftes se Pare Boterore, por masakrat ndaj armeneve nuk pranohen te karakterizohen si “gjenocid”; ashtu sic edhe ka shpjeguar se numri i te vrare ne luften kunder terrorizmit kurd i perkasin te dy aneve, duke perfshire civile, terroriste, ushtare, etj. Separatizmi kurd i drejtuar nga Partia Kurde e Punetoreve(ose e njohur me inicialet P.K.K.) eshte konsideruar njezeri si terrorizem(i drejtuar nga kjo organizate terroriste e jashteligjeshme), jo vetem nga Turqia, por edhe nga Bashkimi Europian dhe SHBA.

Opinion/Kritike

Hija e Korrupsionit
Nga Altin Topi
Shekulli Dhjetor 2005

Me gjithe ate gjera qe kam lexuar per korrupsionin ne Shqiperi, si i kudogjendur, per mua ka mbetur akoma i pakapshem, njelloj si te ishte Njeriu i Debores. Shumekush e ka pare, biles me disa eshte pare sy me sy, dikush ka gjetur edhe gjurmet e fresketa shputave te kembeve ne debore. Por megjithate askush nuk eshte ne gjendje te saktesoje se me ke ngjan me shume. Korrupsioni nuk ngjan me kriminelin, hajdutin, vrasesin, perdhunuesin, falsifikuesin, ku te gjithe i jane vene nga pas, ne nje ndjekje qe s’rresht. Keta lloj keqberesish, shpejt a vone, pritet qe te bien ne doren e drejtesise.

Rite de Passage

Panteoni Shqiptar Ne Krize
Altin Topi
Alb-Club 2000


Ka dite qe flitet per nje zenke, nje sherr qe paska plasur ne Panteonin shqiptar. Po sic ndodh ne raste te tilla, gjerat thuhen nen ze. Fjala eshte per nje peticion qe i eshte dorezuar Parlamentit. Ketu fillon edhe cudia e ketij lajmi. Thuhet se kete peticion e paskan firmosur te perndjekurit, te debuarit e Panteonit shqiptar. Thuhet akoma, se kete peticion e kane firmosur edhe shume anetare te vet ketij tempulli te kombit. Ndermjet shume emrave edhe firmave ishin pare ato te legjendarit Skenderbe, Bogdanit, Buzukut, Nolit, Fishtes, Migjenit, vellezerve Frasheri, Konices, Poradecit e shume e shume te tjereve. Rishfaqja e firmave te tyre ishte gjeja me e pabesueshme e kesaj historije, por megjithate, kjo ishte shpjeguar me vetine e pavdekesise qe kane heronjte e Panteonit.

Rite de Passage

Feja nder shqiptare
Nga Altin Topi
Shekulli Nentor 2005

Cikli i mendimit filozofik shqiptar sidomos ne gjysmen e dyte te shekullit te XX-te mbeti teper rudimental e qesharak. Tashme, per te gjithe ne, eshte bere e zakoneshme, qe kur hapet tema e fese, te kujtojme vargjet teper te konsumuara nga interpretimi jorelixhoz, qe i eshte bere Vaso Pashe Shkodranit: Coniu shqyptare, pret gjumit coniu,/Te gjithe si vllazen n’nji bese shtrengoniu, /E mos shikoni kisha e xhamia,/ Feja e shqyptarit asht ahqyptaria,/… Akoma vazhdohet te interpretohet njelloj, historia fetare e shqiptareve dhe domethenia e vargjeve te poemes “O moj Shqypni, e mjera Shqypni”. Dikush thote se, ne thelb shqiptaret kane qene e mbeten pagane. Ne Shqiperi kishat dhe xhamijat i sheh bosh, fete krijojne percarje, e kerkohet te pranohet njezeri se, shqiptaret nuk jane, e nuk duhet te jene fetare.

Art/Proze

The "Verdict of Time”
Altin Topi
Memes Exodus Jul 2002

The "Verdict of Time”: The leading note of every age is struck by those creators who are the most robust and intense. Our own era, it might be called by our successors "The age of Proust or "The age of Joyce," or the "The age of Spielberg," it may be defined above all as the age of poetry and movie, or... who knows. While more ephemeral productions are buried in oblivion, only a few masterpieces may emerge marked by intense energy imparted to them by their imaginative creators. Guillaume Apollinaire, a charming and delicate poet, but e robust critic, who interpreted Cubism to the 20th Century generations and is considered the father of Surrealism declared before his death: "All the artistic works of an age mold themselves, in the end, on the most energetic, the most expressive, the most typical creation of the Age."

The "verdict of time" is in fact the judgment of a very few enthusiasts, and as Arnold Bennet define it: - "Why does the great and universal fame of classical authors continue? The answer is that the fame of classical authors is entirely independent of the majority...It is made and maintained by a passionate few... It is the passionate few that the renown of genius is kept alive from one generation to another... The majority can make a reputation, but it is too careless to maintain it... The few conquered by their obstinacy alone, by their eternal repetition of the same statements."

The ancients were aware of this and dismissed the "profanum vulgus;" Voltaire, whom some moderns revere as the ancestor of the democracy, wrote to the chief of the police Herault in 1734 that he should only listen to the opinion of a few chosen minds on his books, "because the vulgar is always and everywhere led by a small number of exceptional men, in literature and politics."

The passionate few, single out a few symphonies by Beethoven, a few overtures by Wagner, a few "Lieder" by Shumman or a few cantos by Verdi, to be heard forever. The passionate few, if they are successful, are soon joined by the snobs and the publishers, and/or the art dealers; the public opinion creators are submissively followed by the public and the crowds who are only too glad to echo the verdict of the "experts."

The public can never express a sincere opinion on Oedipus Rex, Divine Comedy. King Lear, Andromaque, or War and Peace. The "experts" are the gregarious troop which tyrannizes over timid souls under the name of posterity.

The Impressionist "movement" in painting began in obscurity and ridicule. Manet, in 1863, was hated and abused; gradually he won to his vision Pissarro, Monet. Monet in his turn won Renoir and Bazille; Cézanne joined the group in 1874, for their first group exhibition. The public, remained bitterly hostile until 1887, it accepted Renoir only in 1892 and Cezanne much later. Four or five enthusiasms admirer of these painters (Dure, Durand-Ruel, Vollard, Geffroy, etc.) succeeded in getting them accepted by an unanimous adverse public. This is the power of the public opinion creators.

Let close this visit to posterity with a remark on Dante by Voltaire: "Dante will always be admired, because no one ever read him".

Rite de Passage

Unpublished Authors
Altin Topi
Alb-Club Jul 2002

Twenty years ago, - well, I have to admit, surely, it sounds a long time ago, - I was living in Taubinit of Zentana, bewildered by my youth and a sense that I was a would-be great Zentanian poet and narrator. Imaginary, I was living the parallel dream of an Ezra Pound, a Gertrude Stein, a Joyce, or a Hemingway, at the time when living in Paris, the museum city, the would-be writers often couldn't afford even a modest meal. My almost daily itinerary, summer or winter weather, no matter what, was a long promenade along the Taubinit's Seine, - Lumi i Lanes. As strange as it might sound, this distinctive fixture of my beloved city was (and still is) officially considered a "Lum", in Zentanian is the word for river, or named so at least, in some antique and scarce maps, including a fragmentary tourist guide, as the first and maybe the only edition, which at different times appeared and disappeared from the circulation as an indicative sign of new and different circumstances, the ups-and-downs of the regime's mood. But, for me, and I generally believe, as for all the Parisians, the River Seine is simply, the Seine, as for the majority of Taubinit's residents, Lumi i Lanes is just Lana.

Art/Poezi

Lines of Illyria
Jane and Harry Fultz
American Embassy, Tirana 1946

1.
Lights Upon the Mountains


Hear the whispers and the buzzing
As of countless humming bees!
Tirana’ rife with speculation
Of the curious things it sees.

"Have you heard? Have you seen?
Don't you know? Where have you been?"

There are lights upon the mountains, pinpricks aglow!
Against the hillside's darkened mass they flicker to and fro
Signal fires burning, calling to clans?
Perforce some danger threatens and there is need for helpful hands.
A revolution brewing? Are troops upon the move?
There are lights upon the mountains, but what can it prove?
Plucking tautened nervous chords, arousing townsmen's ire,
Can there be something more than a shepherd's evening fire?


2.
The Highway

Beyond this gate the curved among,
Accoutrements of city's pride,
The roadway stretches from the town
To the surrounding countryside.

Past this gate the common folk,
Men possessed of various places,
Of wealth, of health, of worldly power,
Wear smooth the roadway's surface

Times may change and new feet tread;
Regimes may fall the bullets fly,
But down the roadway nags trot on
And faggot-bearers plod by.


3.
I Had a Friend

I had a friend who lives some half a world away,
Among the crags and peaks of a far land
Where white clouds drift and eagles play
With a tireless ease I could never understand.
I had a friend who new me well,
And talked of simple homely things;
Of children growing in the sun and crops to sell,
Of food to store against the winter's rains.
I had a friend who dressed in a peculiar way,
Yet sensed my every word and thought;
He laughed and joked and had his say,
And sought the same things I have sought.

Rite de Passage

Interviste e Fatos Nanos me Fatos Nanon
Altin Topi
Alb-Club Qershor 2005

Fatos Nano: Korrik, me tre, ne fund-dite, sapo ishin mbyllur qendrat e votimit, kur askush nuk mund te paragjykonte rezultatin e zgjedhjeve, ju shprehet solidaritetin tuaj me cdo shqiptar qe kishte votuar, e ndjeheshit shume i kenaqur, pavarsisht se per ke kishte votuar shumica e shqiptareve.
Fatos Nano: Po, ishte nje shtyse e mistereshme e teizmit tim te fshehte. Ndoshta qelloi, qe ne ate moment, qe me intervistuan, po i kendoja "Te Deum-in" vetes.
Fatos Nano: E vertete. Cfare ndodhi me ty ate moment ?
Fatos Nano: Mu duk vetja i madh, madheshtor, ndoshta vet Zoti. Pastaj,mendova se Fatos Nano do te fitonte.

Rite de Passage

France 2005
nga Altin Topi
Shekulli Nentor 2005

Ne dukje si fillim pa lidhje me ate c’ka ndodh ne France sot, po iu rrefej nje episod qe me ndodhi pak kohe me pare. Ishte nje diskutim ne rreth familjar mbi qytetarine dhe kombesine. Njeri nga bashkebiseduesit, qe eshte aktualisht rezident i SHBA, e eshte ne proces per te marre qytetarine (citizenship) amerikane, ishte nen pershtypjen se qytetaria dhe kombesia jane te dallueshme e te ndryshme, keshtu qe pavarsisht marrjes te qytetarise amerikane, kombesia e tij do te mbetej ajo ekzistuese, - shqiptare. Nje pjestar tjeter, i cili eshte me qytetari australiane (dhe amerikane njekohesisht), u perpoq te sqaronte se qytetaria amerikane nenkupton, percakton (connote) edhe kombesine(nationality) e tij, qe eshte po ashtu amerikane.

Rite de Passage

Nen zulmet historike te dhjetoristeve
nga Altin Topi
Shekulli Mars 2005

Revolucioni i kadifte
Shqiperia e vogel, ngjan krejt e pamundur te shfaqet si originale. Precedentet e jashtem, shembujt nderkombetare, kane qene dhe jane “blueprints”, qe elita e vendit perpiqet te imitoje e te adoptoje. Perestrojka ramiziane mbeti deri ne fund nje lloj thashethemnaje. U perhap mjeshterisht per te ruajtur imazhin e njeriut, qe “per fat te keq i kishte duart e lidhura”, pavarsisht deshires per hapje e shpirtin liberal te ketij udheheqesi post-enverian. Dhjetor 1990, - tamam nje vit pas “revolucionit te kadifte” cekosllovak, u ndoq e njejta skeme edhe ne Shqiperi. Ne analogji, sic kishte ndodhur nje vit me pare, 1989, ne Cekosllovaki, edhe ne dhjetorin shqiptar te 90s, ne balle per te kerkuar reforma u vune studentet. Filluan te qarkullojne thashethemet se, mbrapa gjithe kesaj skeme, qendronte “perestrojka” shqiptare, Ramiz Alia(me te besuarit e tij politike), i cili kerkonte reforma, per te larguar nga skena te gjithe ato, - “te pakorigjueshmit”, enveristet,stalinistet,- qe ia kishin mbajtur te lidhur duart deri atehere.

Opinion/Kritike

Cfare te presim nga zgjedhjet e ardheshme?
nga Altin Topi
Shekulli

Edhe per karakteret me apatike e letargjike, afrimi i zgjedhjet politike, deshmon se edhe ne dejet e tyre rrjedh gjaku pasionant i politikes. Nese kerkon te zhbirilosh per etalonet njerezore te pasivitetit e indiferences, provoko pa nje pa dy, temen politike te zgjedhjeve. Me lehtesi mund te provosh se intriga politike, teorite konspiratore, plaget e pambyllura do te hapen e secili ka nje histori per te treguar. Indiferentet e pasivet nuk i gjen kollaj, secili ka nje opinion te tijin. Do te gjesh nje ballkan(izim) te vogel, ne cdo shtepi, ne cdo, pallat, ne cdo rruge, ne cdo lagje; nje qytet te madh te ballkanizuar, nje komb te tere te ndare. Zgjedhjet jane e do te mbeten nje perzjerje e (pa)lexueshme pasionesh e interesash, aq sa, cdo parashikim do te mbetet si nje lexim pellembe prej fallxhoreje ambulante. Por me siguri do te provohet vetem nje gje, ndoshta e vetmja gje: ne nuk kemi besim tek njeri-tjetrin, ashtu sic nuk e kemi patur kete besim per dhjete vitet e kaluara, ashtu sic nuk i kemi besuar e ja kemi pasur me hile njeri-tjetrin per gjysem shekulli, e keshtu me rradhe…

Rite de Passage

Elektorati dhe forca e mitit
nga Altin Topi
Shekulli Tetor 2004

Ne kohe krizash, elektoratit i bie barra historike per te zgjedhur midis dy forcave politike, midis dy kandidateve. Kjo barre i trashendon kufijte e nje kredoje politike, - duke pare thjesht pikat e programit politik te nje partije. Cfare i kerkohet elektoratit te kuptoje e te vleresoje para se gjithash per te bere zgjedhjen e tij ? Pergjigja me e thjeshte dhe e drejtperdrejte: zgjedhja te jete mbeshtetesja e natyrshme e nje shprese te re, shprese per nje te ardhme me te mire. Shpresa lind kur kandidati i zgjedhur, arrin te paraqese, te shpjegoi idete dhe objektivat e tij elektoratit, duke e bindur se nen udheheqjen e tij, krizat mund te kapercehen, sepse ai, jo vetem qe i kupton problemet, por afron edhe zgjidhjet per t’i kapercyer ato.

Rite de Passage

Kultivimi i shoqerise civile
Nga Altin Topi
Shekulli Mars 2004

Duket sikur ne shqiptaret, fatalisht vazhdojme te mbetemi pashprese te rrethuar nga vetvetja. Eshte nje rreth vicioz, nje lak i padukshem, prej te cilit nuk po dime si te dalim. Perdite shpallim se duhet te shpetojme nga politikanet e sotem; te perzeme nga politika Berishen e Nanon; te shkulim nga rrenjet korrupsionin, menduzen, e cila po thith gjakun e shqiptareve; te ndryshojme systemin qeverises qe po na le jashte Evropes, ne erresire, pa uje, ne varferi, etj. Nga ana tjeter, me te njejtin pasion, pohojme se jemi pikerisht ne, - shoqeria shqiptare me karakterin e saj tipik ballkanik (nenkuptuar ky i fundit si i prapambetur e primitiv), - e cila i ve ne krye keta lloj politikanesh, perfaqesues te shqiptareve brenda e jashte Shqiperise e qe ushqen mentalitetin e korrupsionit, etj.